De tijd dat een podcast een kwestie van drie kwartier in een microfoon kletsen was, ligt – gelukkig – achter ons. Er zijn zoveel meer mogelijkheden voor de vorm van je podcast! Is het een kletscast, wordt het een audiodocumentaire of reportage? Maar wat het ook wordt, hoe zorg je nou voor een format voor je podcast waarmee je je luisteraar direct de aflevering in trekt én hem geboeid houdt tot het einde? En nog beter: hoe zorg je er vervolgens voor dat je luisteraar de volgende aflevering óók wil beluisteren? In dit artikel geven we je een aantal aandachtspunten bij het opstellen van een podcastformat.
1. Wees creatief in je format
Kijk eens naar de podcastlijsten in jouw favoriete podcast-app. Het merendeel heeft eenzelfde format: de ‘chatcast’ of kletscast. En natuurlijk is er op een goed gesprek niets af te dingen, maar er is zoveel meer mogelijk. Als je bedenkt dat een podcast eigenlijk radio-on-demand is, kijk dan eens naar welke soorten radio er allemaal zijn: interviews, reportages, documentaires, verhalen, hoorspelen, geluidscollages, DJ-mixes. Al die vormen kun je toepassen in je podcast. Of maak een cross-over met combinaties uit verschillende formats; de mogelijkheden zijn eindeloos!
Hieronder wat voorbeelden van formats, met wat ons betreft mooie voorbeelden:
- De verhalende podcast: De Brand in het Landhuis van Simon Heijmans voor NTR
- De audio-documentaire: Ways of Hearing van Damon Krukowski voor Radiotopia
- Het hoorspel: Jonathan van Inse Martin/VBK Audiolab
Verderop in dit artikel lees je nog meer voorbeelden van interessante podcast-formats.
2. Een goed begin is het halve werk
Podcasts zijn populair en er is veel aanbod. Wanneer luisteraars jouw podcast hebben gevonden, heb je daarom niet de garantie dat ze ook tot het einde blijven hangen. Of ze dat doen, wordt in de eerste 30 sec. tot 1 minuut bepaald. In die tijd moet je de interesse van de luisteraar wekken. Hier zijn 3 voorbeelden hoe je dit kunt doen:
- Je begint met de openingstune en een algemene intro op de podcast-serie. De luisteraar krijgt een helder totaalbeeld, maar weet nog niet wat we in deze specifieke aflevering gaan doen.
- Je begint als host of verteller met een korte uitleg over deze aflevering. Waar gaat de aflevering over? Wie spreek je? Wat kan de luisteraar verwachten?
- Je begint met een teaser uit de aflevering zelf. Denk aan een prikkelende passage, of een fragment nét voor een ontknoping, zodat je luisteraar wel móet weten hoe het afloopt.
2. Consistentie
Het klinkt als een open deur, maar de hoofdvorm van je podcast blijft de hoofdvorm. Als je bijvoorbeeld hebt gekozen voor een verhalende podcast, dan kun je niet halverwege de serie ineens een chatcast of interview in de serie opnemen. Dan wordt het voor je luisteraar verwarrend. Maar ook in de podcast zelf verlies je consistentie niet uit het oog. Bij het opstellen van je podcast-format bepaal je namelijk naast de hoofdvorm ook welke vaste onderdelen erin zitten, in welke volgorde die onderdelen aan bod komen, en hoe lang ze ongeveer duren. Hoe je de podcast ook indeelt, zorg ervoor dat je het steeds hetzelfde doet. Werk met vaste rubrieken op vaste plekken in de aflevering. Dit zorgt voor herkenbaarheid en de luisteraar weet wat hij of zij op welk moment in de podcast kan verwachten. Kijk als voorbeeld eens naar hoe televisieprogramma’s dit doen.
3. Diepgang
Een podcast is bij uitstek een medium waar je de tijd voor neemt (ook al luister je vaak tijdens andere bezigheden). Zorg daarom voor voldoende diepgang in je format waarin je op een bepaald onderwerp echt de diepte in kunt (tenzij je een gekke artistieke podcast maakt, zoals GEEL van Michiel van de Weerthof).
Die diepgang kun je bereiken door bv.:
- Een gebeurtenis uit het verleden eens helemaal uitpluizen aan de hand van diverse bronnen en vertellers.
- Een interview met (een) gast(en) die expert is op het onderwerp
- Een persoonlijk verhaal van de gast; hoe heeft hij of zij een situatie beleefd?
4. Variatie
Te lang naar eenzelfde vorm luisteren is slaapverwekkend! Zorg dus voor voldoende variatie in je format, zeker wanneer je voor de vorm ‘chatcast’ kiest. Ook al is elk van de 30 minuten van het interview met je hoofdgast superinteressant, onderbreek dat interview even met een intermezzo. Dat kan een ludieke rubriek zijn, een kleiner minder diepgaand vraaggesprek, muziek, een gedicht… de mogelijkheden zijn eindeloos!
5. Storytelling
Maak voor het opstellen van het format van je podcast gebruik van storytelling-principes. Bedenk dat je de luisteraar een verhaal wilt vertellen. Hoe bouw je dat verhaal dan op zodat er voldoende spanning in zit zodat luisteraars willen blijven luisteren om te horen hoe het verder gaat? En wat moet je precies tegen wie zeggen? In je podcastvorm kun je vervolgens gebruik maken van zogenaamde ‘literaire’ technieken als de dialoog, de monoloog, de voice-over, muziek en sound design. Luister bijvoorbeeld eens naar de aflevering ‘Hoe Sinterklaas een bank hackt’ van de podcast Ik weet je wachtwoord van Daniël Verlaan. Het basismateriaal voor deze aflevering komt uit een interview, maar de aflevering wordt als een spannend boek verteld: je kunt bijna niet stoppen met luisteren!
Wil je nou meer weten over wat je met storytelling in je podcast kunt doen? Lees dan ons artikel over storytelling.
7. Cliffhanger
Natuurlijk wil je terugkerende luisteraars die ook je volgende aflevering beluisteren. Kondig dus aan het einde van je podcast altijd het onderwerp of de inhoud van de volgende podcast aan. Heb je dat materiaal al opgenomen? Laat dan als tipje van de sluier een fragment horen. Net zoals de cliffhanger aan het seizoenseinde van GTST. Weet je nog die keer dat Bowien boven een klif hing en je een zomer lang in spanning zat of Ludo haar ging redden? Dat was wel een heel letterlijke cliffhanger! Misschien zijn de jouwe minder spectaculair, maar het principe werkt in jouw podcast hetzelfde.
Meer weten?
Benieuwd naar een voorbeeld voor een podcast-format? Kijk dan hier.
Kom je er niet uit met je eigen format? Lukt het je niet de juiste vorm voor je podcast te vinden? Neem contact op als je advies nodig hebt.